Mobilyadan, otomotive, elektronikten makineye tedarik zincirinde yaşanmış olan sıkışmalar birçok sektörde kuvvetli talebi karşılamaya çalışan üreticileri zorluyor. Konteyner devi Maersk’in liman işletmecisinin ise çarpıcı bir önerisi var: Daha azca tüketmek.
Küresel iktisat dev teşviklerle yine atağa geçti geçmesine sadece tedarik zincirleri Delta varyantının getirmiş olduğu engellemeler, artan hammadde ve enerji maliyetleri ve çip şeklinde tehlikeli sonuç bazı ara malların arzında yaşanmış olan sıkıntılarla giderek daha da sıkışıyor. Taşımacılık sektörünün kilit şirketlerinden Maersk’in bir üst düzey yönetici ise çarenin “Başta ABD olmak suretiyle ülkelerin daha azca tüketmesi” bulunduğunu öne sürdü.
Dünyanın en büyük konteyner taşımacısı Danimarka merkezli Maersk’in şirketlerinden liman işletmecisi APM Terminals CEO’su Morten Engelstoft, “Tedarik zinciri krizinin bitmesi için alan kişi talebinin azalması ve insanların daha azca tüketmesi gerekiyor” dedi. Engelstoft’a nazaran tedarik zincirlerinin şu anda fazlaca kuvvetli seyreden öğrenci bağlı olarak artan siparişleri yakalayabilmesi için tüketici talebindeki büyümenin azalması gerekiyor. Öte taraftan tüm bu sıkışmalar tüketicilere ve üreticilere enflasyon olarak dönerek COVID-19 sonrası iyileşmenin hızına da ayak bağları olmaya başlıyor.
ABD’nin kuvvetli talebi zinciri her yerinden sıkıştırıyor
Limanlarda altyapıların iyileştirilmesi için yatırıma da gereksinim duyulduğunu belirten CEO, “Hızla artan ABD tüketici talebi sistemdeki bu sıkışmaların aslolan sebebi” diye konuştu. ABD’nin ithal etmiş olduğu ürünler temmuzda 2020’ye nazaran yüzde 20, 2019’a nazaran ise yüzde 11,5 artmış durumda. ABD’nin ithalatında ve ihracatında yaşanmış olan artışın öteki tüm bölgelerden daha büyük bir hacim artışına niçin olduğuna dikkat çeken Engelsoft “Hacim o denli büyük ki, hem liman, hem kamyon, hem depo hem de iş gücü kapasitelerinde darboğazlara niçin oluyor” diyor. Geçen hafta Los Angeles ve Long Beach limanlarında – Çin’den gelen ürünlerin ABD’ye giriş limanları – pandemi başından bu yana en kalabalık günlerini yaşadı. Liman haricinde demir atan vapur sayısı 40’a ulaşarak şubat rekorunu da tazeledi. Hem ABD hem de Avrupa’da perakendeciler ve toptan satıcılar alışverişin zirve yapmış olduğu Noel sezonunda sıkışmalar sebebiyle gecikmeler yaşanacağından endişeli.
Kuvvetli talep IKEA’nın da stoklarını eritmiş durumda
Dünyanın en büyük perakende mobilyacısı İsveçli IKEA da limanlardaki sıkışıklık, ham madde maliyetlerindeki artış ve pandemi sebebiyle uygulanan tedbirler sebebiyle mühim iki pazarı İngiltere ve İrlanda’da ürün kıtlığı çektiğini duyurdu. Firmanın IKEA biriminin sözcüsü bir emailinde bazı ürünlerin stoklarının fazlaca düşük bulunduğunu ve ürünlerin %10’unda yığın da kalmadığını aktardı. Sözcü insanların evde daha çok zaman geçirmesiyle beraber fazlaca daha kuvvetli bir talebi bulunduğunu ve bunun tedarik zincirlerini daha da baskıladığını vurguluyor.
Fransız mobilya perakendecisi Temahome da kereste, reçine ve çelikte yaşanmış olan tedarik problemlerinden dolayı kataloğundaki 600 ürünün yarısının stoğunu yenileyemedi. CEO Phillipe Moreau “Sihah açık oturum yoksa meşeye yada beyaza dönerek problemi çözmeye çalıştık. Kreatif olmamız gerekti” sözleriyle sıkıntıları iyi mi aşmaya çalıştıklarını aktarıyor.
Daimler: Çip krizi seneye de bizimle
Daimler CEO’su Ola Kaellenius, Bloomberg’in tedarik zincirindeki sıkışmalara ilişkin sorusuna ise şu şekilde cevap veriyor: “Çip krizi mevzusunda 3. çeyrekte bilhassa Malezya’daki kapanmalar sebebiyle yaşanmış olan aksamaların 4. çeyrekte birazcık daha rahatlamasını umuyoruz sadece bu problem gelecek yıl da devam edecek. Kuvvetli talep devam ediyor ve tedarik tarafında sıkışmalar var. Öte taraftan otomobillerin dijital bağlı aygıtlar hale gelmesi yeni gelir kapıları da açıyor. Bu on senenin sonunda tam elektrikli bir şirket olmaya çalışıyoruz. Bataryaların tedariği mevzusunda gereksinimlerimizi şu anda yüzde 25 oranında elektrikli olduğundan karşıladık sadece yüzde 100 elektrikli bir şirket olduğumuzdaki gereksinimleri karşılayabilmek için tedarikçilerle görüşüyoruz. Otomobilde elektrifikasyon süreci tüm bölgelerde yürüttüğümüz bir dönüşüm.”
Araç-gereç kıtlığı birçok sektörde problem olmaya devam ediyor
Euro Bölgesi’nin resmi istatistik kurumu EuroStat, birçok sektör yöneticisinin katılımıyla yapmış olduğu anketle neredeyse her sektörün tedarikte problem yaşadığını ortaya koydu. AB kauçuk, makine ve bilgisayar üreticilerinin neredeyse yarısı, elektrikli ekipman üreticilerinin bir çok ve otomobil üreticilerinin yüzde 60’ı Ağustos 2021 itibariyle “tedarikte problem yaşıyorum” diyor. Alman Tecim Odası tarafınca Alman şirketlerle meydana getirilen bir anket ise şirketlerin yüzde 83’ünün maliyetlerinde artış gördüğün ve ara mal ve hammadde tedariğinde problemler yaşadığını gösteriyor. Bu da bölgenin İmalat PMI verilerini açıklayan IHS Markit’e nazaran siparişlerle üretim arasındaki açığın ağustosta zamanı rekora ulaşmasının en mühim sebebi. ÜFE’nin yüzde 12 ile 20 senenin zirvesine çıkmış olduğu Euro Bölgesi’nde tüketici enflasyonu da yüzde 3 ile 10 senenin zirvesinde. Tüm tedarik zinciri sıkışmaları üreticilere ve tüketicilere enflasyon olarak dönmeye devam ediyor.
KAYNAK: Hilal SARI – DÜNYA GAZETESİ
LOJİPORT
Bilge Tekin ; uzun yıllardır kelimelerle dans etmiş deneyimli bir yazardır. Teknolojiyi yakından takip ederken, gemicilik eğitimi alarak denizlerin sırlarını keşfetmiş ve bu maceralardan büyük tecrübeler kazanmıştır. Kitaplardan ilham alan Bilge Tekin; yazma tutkusuyla okuyucularını farklı dünyalara götürmeyi amaçlar. Yılların verdiği birikimle, her bir kelimeyi özenle seçer ve okuyucularının kalplerine dokunmayı hedefler.
