Küresel deniz yolu ticaretinin yüzde 10’u ve deniz yolu konteyner ticaretinin yüzde 20’si, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan ve Süveyş Kanalı’nı da kapsayan Kızıldeniz’den yapılıyor.
İran’ın desteklediği Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de İsrail ile bağlantılı ticari gemilere saldırıları denizcilik şirketlerinin rotalarını Umut Burnu’na kaydırmalarına yol açarken, ABD ve İngiltere’nin Husilere karşı başlatmış olduğu saldırılar sebebiyle gemilere bölgeden kaçınmaları tavsiye ediliyor.
Gemilerin rotasının Afrika’nın güneyindeki Umut Burnu’na yönlendirilmesi, gezi süresinin 10-14 gün uzaması ve 4 bin deniz mili (6 bin 500 kilometre) daha çok yol kat edilmesi anlamına geliyor. Bu şekilde daha uzun bir seyahat, yakıt maliyetinin yanı sıra sigorta harcamaları ve teslimat süresini de artırıyor.
Aden Körfezi’ne giren gemilerin tonajı 2023 seviyelerine gore yüzde 45 azaldı
En büyük denizcilik hizmetleri sağlayıcılarından Clarksons Araştırma şirketinden edinilen bilgiye gore, Kızıldeniz’den geçerek Aden Körfezi’ne ulaşan gemilerin toplam tonajı 12-16 Ocak tarihlerinde aylık bazda yüzde 65 geriledi. Bölgedeki konteyner gemilerinin hacmi ise yüzde 90 düştü.
Hapag Lloyd’un ayrılmış olduğu The Alliance’dan izahat
Dökme yük gemilerinde tonaj akışı devam etmesine karşın bölgeden toplam geçişler yüzde 20 azaldı. Hâlihazırda Aden Körfezi’ne giren gemilerin tonajı 2023 seviyelerine gore ise yüzde 45 azaldı.
Spot navlun tutarları yüzde 173 arttı
Denizcilik araştırma ve danışmanlık şirketi Drewry’nin Dünya Konteyner Endeksine gore, denizcilik şirketlerinin rotalarını Umut Burnu’na çevirmesiyle 40’lık konteynerin spot navlun fiyatı 30 Kasım itibarıyla 1382 dolar seviyesindeyken, 18 Ocak itibarıyla 3 bin 777 doları buldu.
Böylece, söz mevzusu dönemde spot navlun fiyatı yüzde 173, geçen senenin aynı dönemine gore ise yüzde 82 artış gösterdi.
Şanghay-Rotterdam hattında 40’lık konteynerin navlun fiyatı kasım sonundaki seviyesine gore yüzde 322 artışla 4 bin 951 dolara çıktı, senelik bazdaki artış ise yüzde 174 oldu. Şanghay-Cenova hattında da fiyatlar söz mevzusu dönemde yüzde 350 artışla 6 bin 282 dolara terfi etti, senelik bazda ise yüzde 126 arttı.
Hacim alternatif rotalara kaydı
Dünya Tecim Örgütünün (DTÖ) açıklamış olduğu verilere gore, Süveyş Kanalı’ndan geçen tahıl ve yağlı tohum hacimlerinde düşüş görülüyor. Denizcilik şirketi kargoları ise Umut Burnu başta olmak suretiyle alternatif rotalar üstünden varış noktalarına yönlendiriliyor.
Süveyş Kanalı üstünden meydana getirilen tahıl ve yağlı tohum sevkiyatları, Kasım 2023’teki 7,2 milyon ton seviyesine gore yüzde 18 azalarak Aralık 2023’te 5,9 milyona geriledi. Bölgedeki toplam tahıl ve yağlı tohum sevkiyatları aralıkta bundan önceki senenin aynı periyodunun beşte birine ulaştı ve üç senelik ortalamanın yüzde 15 altında kaldı.
Süveyş Kanalı üstünden bu ayın ilk yarısındaki geçişler 0,9 milyon tonla üç senelik averaja gore yüzde 63 düşüş kaydetti.
Kızıldeniz’de buğday ticareti hacmi gerilerken, bu ayın ilk yarısında 0,3 milyon tonluk buğday Süveyş Kanalı’ndan kaçınılarak alternatif rotalar üstünden sevk edildi.
DTÖ’ye gore, rotalarını değiştiren gemilerin sayısı giderek artmasına karşın bu durum AB, Rusya ve Ukrayna’dan Asya ve Doğu Afrika ülkelerine meydana getirilen buğday sevkiyatında kısıtlı etkiye yol açtı. Gemilerin rotalarındaki sapmalara karşın, bu ayın ilk yarısında söz mevzusu ülkelerden buğday akışı 0,8 milyon ton ile geçen senenin aynı dönemiyle aynı seviyede seyretti.
Küresel tecim Aralık’ta yüzde 1,3 yavaşladı
Almanya merkezli kâr amacı gütmeyen iktisat araştırma kuruluşu Dünya Ekonomisi için Kiel Enstitüsü (IfW Kiel) verilerine gore, küresel tecim geçen ay bundan önceki aya gore yüzde 1,3 geriledi.
Büyük ekonomilerin tecim hacmindeki düşüşün yanı sıra Kızıldeniz’deki gerilim de geçen ay küresel ticarette görülen yavaşlamanın sebeplerinden biri oldu.
Söz mevzusu dönemde AB’nin ihracatı yüzde 2, ithalatı ise yüzde 3,1 düştü.
ABD’nin ticaretinde Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı geçişleri AB’ye gore daha azca etkili olmasına karşın, ABD’nin ihracatı yüzde 1,5 ve ithalatı yüzde 1 azaldı.
IfW Kiel verilerine gore, Kızıldeniz’deki konteyner hacmi aralıkta aylık bazda yarıdan fazla gerilerken, Kızıldeniz’den geçmek yerine, gemilerin Afrika’nın ve Umut Burnu’nun etrafından dolaşması seyahat süresini 20 güne kadar uzattı.
Kaynak: Bloomberght.com
Ceyda kelimelerin dansını seven bir yazardır. Teknoloji meraklısı olarak yeni trendleri takip eder, gemicilik eğitimi alarak denizlerin derinliklerinde maceralar yaşar. Kitaplardan ilham alır ve yazma tutkusuyla okuyucularını farklı dünyalara götürmeyi hedefler
