Türkiye, turizmin her alanında hisse kaybı yaşarken en büyük yitik, kruvaziyer turizminde yaşandı. Sektörün Akdeniz’deki yüzde 11-12’lik oranı, yüzde 1.5’e düştü.
Kruvaziyer turizmi, salgın sonrasında da ümit vermiyor. 15 Temmuz darbesinden itibaren rotadan çıkan Türkiye’nin en mühim 11 limanından hiçbiri kruvaziyer gemilerinin rotasına giremedi. Akdeniz’de bir zamanlar almış olduğu hisse yüzde 11-12’ye çıkan sektörün 2021’de almış olduğu hisse bir tek yüzde 1.5’e düştü. Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü’nün açıklamış olduğu verilere nazaran 2019 senesinde Türkiye’ye bir tek 344 kruvaziyer gemisi yanaştı. 2020 senesinde bir tek beş vapur gelirken 2021’de ise 40 vapur planlanıyor.
Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) “Türkiye Limanlarının Ekonomik Tesir Analizi” başlığıyla sektörü detaylı inceleyen bir rapor hazırladı. Raporun mühim mevzularından birini de kruvaziyer turizmi oluşturdu. Türkiye’ye 2013 senesinde, kruvaziyer gemileri ile toplam 231 bin yolcu gelirken bu sayı turizmin de büyük krize girmiş olduğu darbe sonrası 2016’da 73 bine geriledi. Limanları bir türlü büyük kruvaziyer şirketlerinin rotasına giremeyen Türkiye’de salgın öncesi 2019’daki yolcu sayısı ise 35 bine düştü.
2020 itibarıyla süregelen salgın ise dünyada kruvaziyer sektörüne büyük darbe vurdu. Büyük gemiler seferden çıkarken, Türkiye de tamamen listeden çıktı. Bu alanda iddialı bulunduğunu Galataport benzer biçimde bir yatırımla gösteren Türkiye için sektörün umudu 2022 yılı.
BÜYÜK LİMANLAR GEREKLİ
TÜRKLİM Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Genç, bu sektörün salgında darbe alsa da turizmin en fazla gelişen alanlarından biri bulunduğunu emare. Türkiye limanlarının destinasyon ülkesi olarak uğrak limanları bulunduğunu kaydeden Genç, şu detayları verdi:
“Ülkemizdeki en mühim iki liman Kuşadası ve İstanbul kruvaziyer limanlarıdır. Doğru bir strateji ile İtalya ve İspanya’nın arkasından dünyadaki üçüncü ülke olabilme potansiyelimiz var. Nedir bu stratejiler? Mesela, dünyada 2017’ye kadar popülaritesi giderek artan, başta Türkiye olmak suretiyle Gürcistan, Rusya, Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan benzer biçimde ülkelerin paydaş olduğu ‘Karadeniz Kruvaziyer Pazarı’nın mühim giriş kapısı İstanbul’dur. Sadece İstanbul’un birçok sayıda büyük kruvaziyer gemiye aynı anda hizmet verecek bir limana haiz olmaması, Karadeniz kruvaziyer pazarının gelişiminin önündeki en büyük engeldir. Galataport bu açığı kapatabilir.”
SALGINI YENMEDEN DÜZELMEZ
Raporda tüm sektör için yeni bir planlama yapılması önerilirken kruvaziyer için de Z kuşağını dikkate alan sürdürülebilir ve dijitalleşmiş bir sektör önerisinde bulunulmuş oldu. Sadece gezim sektörü temsilcilerinin de vurguladığı benzer biçimde dünyada koronavirüs salgını bitmeden bu sektörün tekrardan eski günlerine ulaşmasının mümkün olmadığı da görülmektedir.
LİMANLAR YETERSİZ KALIYOR 25 YILLIK PLAN YAPILSIN
TÜRKLİM’in raporunda Türkiye’nin, bölgenin merkez limanı olma hedefi bulunduğunu belirten Genç, “Türkiye, jeopolitik konum itibarıyla merkez liman olmaya oldukca uygun fakat ne yazık ki altyapımızı öteki ülkelere oldukca iyi anlatamıyoruz. Lojistik sektöründeki mevcut potansiyelimizi tüm dünyaya anlatabilmeliyiz” dedi. Raporda yer edinen saptamalardan bazıları şu şekilde:
– Dünyada vapur boyutları büyüyor. Limancılığımızın bu büyük gemilere nazaran biçim alma zorunluluğu oldu. Liman sektöründe 25-50 senelik planlamalar yapılması gerekiyor. Süveyş Kanalı’nda tüm dünya yaşadı bunun bedelini.
– Türkiye kendine bir yol haritası çizmek zorunda. Raporumuza nazaran atılacak en mühim adımlardan birisi de dijitalleşmedir. Bu sebeple kapasite kullanımını artırıyor.
– Bir de Yeşil Liman, Yeşil Mutabakat benzer biçimde mevzulara dikkat etmek gerek. Kendimize 0 karbon emisyonu hedefi koymalıyız. Paris İklim Anlaşması’nı imzalamak zorundayız.
Ali Can POLAT – CUMHURİYET
LOJİPORT
Bilge Tekin ; uzun yıllardır kelimelerle dans etmiş deneyimli bir yazardır. Teknolojiyi yakından takip ederken, gemicilik eğitimi alarak denizlerin sırlarını keşfetmiş ve bu maceralardan büyük tecrübeler kazanmıştır. Kitaplardan ilham alan Bilge Tekin; yazma tutkusuyla okuyucularını farklı dünyalara götürmeyi amaçlar. Yılların verdiği birikimle, her bir kelimeyi özenle seçer ve okuyucularının kalplerine dokunmayı hedefler.
