Erdemoğlu Tüm ortaklık bünyesinde, Adana’daki tesislerinde yarım asırdır sıhhat, tekstil, otomotiv ve ambalaj endüstri alanlarında hammadde üreten SASA’nın, Yumurtalık bölgesinde 10 milyon metrekare alanda kuracağı rafinerinin ilk adımı liman olacak. Şirket, ikinci adımda PP (Polipropilen) tesisi meydana getirecek. Yatırımın öteki etaplarını ise rafineri ve aromatik kimyasallar ile Türkiye’nin gereksinim duyan öteki kimyasal ürünler oluşturacak. Daha ilkin ortalama 12 milyar dolar olarak hesaplanan yatırım maliyeti ise global fiyat artışları sebebiyle minimum 20 milyar dolar olarak revize edildi.
Erdemoğlu Tüm ortaklık ve SASA Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Şeker, tamamlanan, devam eden ve planlanan yatırımları hakkında DÜNYA Adana Temsilcisi Selçuk Altun’a açıklamalarda bulunmuş oldu. SASA’nın Adana-Mersin karayolu üstündeki tesislerinde başlattıkları yatırım hamlesi kapsamında ilk olarak 1.050 ton/gün kapasiteli elyaf yatırımını tamamladıklarını, 1.000 ton/gün poy ve 900 ton/gün pet cips tesisini faaliyete geçirdiklerini belirten Şeker, “Halen devam eden 1.6 milyon ton/yıl kapasiteli PTA yatırımını 2023’ün altıncı ayında büyük olasılıkla faaliyete geçireceğiz. PTA, bizim hammaddemiz olduğundan dışarıdan aldığımızı ikame etmiş olacağız” dedi.
Mehmet Şeker, polyester ürün anlamında 1.4 milyon ton olan senelik üretimlerinin birkaç yılda ciddi oranda artacağını vurgulayarak, “Yıkımını gerçekleştirdiğimiz eski tesislerin yerine; bir elyaf, bir cips, akabinde de bir poy tesisi yapacağız. Bunlarla beraber 2024 yılının sonunda SASA’nın üretimi 2.2 milyon tona çıkacak. Bunun yanında 1.6 milyon ton hammadde, şu demek oluyor ki PTA üreteceğiz” diye konuştu. Üretecekleri 1.6 milyon ton PTA’nın ortalama 1.2 milyon tonunu kendilerinin kullanacağını, kalan miktarın Türkiye’nin ihtiyacını karşılamak amacıyla değerlendirileceğini aktaran Şeker, ülkedeki mevcut PTA tüketiminin 1 milyon ton civarında bulunduğunu kaydetti ve tamamen ithal edildiğini söylemiş oldu.
“Mevcut tesisi Yumurtalık’a taşımayacağız”
Adana’nın Yumurtalık ilçesinde planladıkları yatırımlar hakkında data veren Mehmet Şeker; “Bölgede ortalama 4 milyon 58 bin metrekarelik bir alanı satın aldık. Buna ek olarak vatandaşlardan yaptığımız arazi alımları devam ediyor ve toplamda 10 milyon metrekareye yakın olacak. Satın alma işlerinin tamamlanması bir yılı bulur. Her şey düzgüsel giderse, gelecek yıl altıncı, yedinci ayda çalışmalara başlarız” dedi. Mühendislik ve finansman mevzusunda global ölçekte firmalarla çalıştıklarını söyleyen Şeker, “Ilk olarak orada liman yapmamız lazım ve ilk adımımız bu olacak. İkinci adım olarak PP (Polipropilen) tesisi düşünüyoruz. Sonrasında rafineri ve aromatik kimyasalları, ülkenin gereksinim duyan öteki kimyasalları üretmeyi planlıyoruz” ifadesini kullandı.
SASA’nın mevcut tesislerinin faaliyetlere devam edeceğini aktaran Mehmet Şeker, “Buradaki tesisi Yumurtalık’a taşımayız, kullanmaya devam ederiz. Elyafı, poyu, cips tesisini yeni yaptık, PTA’yı yeni yapıyoruz. Yeni elyaf, yeni cips ve yeni poyu da yine burada yapacağız. Yumurtalık’ta ise daha büyük, daha kapsamlı yatırımlar olacak, liman, tren yolu, kara yolu bağlantısı olmalı, zira orada yüksek tonajlı bir üretim olacak. Bir yanda rafineri olacak, rafinerinin ürettiği kimyasallar, diğer yanda senelik 2.5 milyon tonluk bir PP tesisi olacak, oraya kuracağımız PTA tesisimizin kapasitesi 2.5 milyon ton olacak. Netice itibariyle Yumurtalık üretim kapasitesi devasa yükseklikte olacak” dedi.
“Malyet hesabımızı revze etmemz gerekyor”
Dünyadaki ekonomik dalgalanmalar sebebiyle Yumurtalık yatırımının maliyetini revize edeceklerini açıklayan Mehmet Şeker, şöyleki konuştu: “İlk etapta planladığımız 12 milyar dolar maliyet şu anda 20 milyar dolar civarına çıktı. PTA’yı 650 milyon dolara bitiririz dedik, geldiğimiz noktada 1.1 milyar dolara bitecek. Her şeyin fiyatının arttığı bir yerde ben şu kadara yaparım, bu kadara yaparım şeklinde bir şey söylemek birazcık zor. Sadece finansman ile ilgili çalışmalarımız var, oldukça büyük bir sorun yaşayacağımızı zannetmiyorum. Dünyanın her yerinden büyük finans firmalarıyla ve şirketlerle görüşmelerimiz var, ortaklık da yapabiliriz, kredi de kullanabiliriz, başka formüller de geliştirebiliriz, bu mevzuda açığız, gelen hep beraberce görüşüyoruz, dünyaca meşhur ortalama 7-8 şirket ile de bugüne dek görüştük.”
“Beş senelik kalkınma planları oldukça güzeldi”
Türkiye’nin beş senelik kalkınma planları döneminde, ülkenin öncelikli ihtiyaçlarının dikkate alındığını hatırlatan Şeker, şu görüşleri savundu: “Bizim neye ihtiyacımız var? O tesisleri teşvik edip, yaptırmak lazım. Her insana hayvancılık, iplik fabrikası, halı fabrikası teşviki vermek mantıklı değil, doğru da değil. İthalatı azaltıp, ihracatı çoğaltmak gerekiyor. Bunun en iyi örneği Çin, senelerdir yapıyor. Biz hala yurtdışından hammadde alıyoruz, Alman, İngiliz, Fransız makinesi alıyoruz, elektrik için Rusya’dan doğalgaz alıp çevrim santrallerinde elektrik yapıyoruz. Her şey dışarıya bağımlı. Bu şekilde bir ülkenin kalkınması, büyümesi ve büyümeden insanların hisse alması oldukça zor. Bu makus talihimizi yenmemiz gerekiyor, oldukça süratli şekilde yeni yatırımlar yapmamız, dışa bağımlılığı azaltmamız gerekiyor.”
“Türkiye 1 dolarlık ihracat için 81 cent’lik ithalat yapıyor”
Türkiye’nin 1 dolarlık ihracat yapabilmek için, 81 cent’lik ithalat yaptığını ifade eden Şeker, “Geriye 19 cent kalıyor, bunun içinde vergi, elektrik, işçilik de var.. Bunu Çinli 40 cent’in altına indirmiş, dolayısıyla paranın büyük bir kısmı kendi ülkesinde kalıyor. Dolayısıyla enfl asyon dertleri olmuyor, döviz terfi etti ya da düştü dertleri de olmuyor, dolayısıyla ekonomik sıkıntıları olmuyor. Bizim tüm bu tarz şeyleri aşabilecek bir çalışmanın içinde olmamız lazım. Fakat maalesef şu anda o şekilde bir organizasyonu göremiyorum” yorumunu yapmış oldu.
“Dünyada ekonominin toparlanması 2025’i bulur”
Dünyada hammadde tedariki mevzusunda Çin’deki problemlerden dolayı bir sorun bulunduğunu dile getiren Mehmet Şeker, “COVID-19’dan dolayı yüklemede, limanlarda mesele oldu. Lojistik maliyeti oldukça arttı, son günlerde birazcık gevşeme oldu. Piyasalarda bir daralma mevcut, dünyadaki pek oldukça ülkede enfl asyon sıkıntısı var. Bu yıl, averaj dünya enfl asyonu yüzde 7-8 olacak şeklinde duruyor. Hammadde fiyatlarında anormal bir artış oldu, lojistikte artış oldu, tedarik işi birazcık güçleşti” dedi. Şeker, dünyada yaşanmış olan ekonomik problemler hakkında şu görüşü dile getirdi: “Avrupa’da hem bir cenk, hem de tüm dünyada bir ekonomik sorun var. Buna bir de enfl asyon eklendi, insanların alım gücü azaldı. Bu senenin sonu şeklinde, son çeyrekte insanoğlu birazcık daha davranışlarında ölçülü davranır, tecim hacmi azalır, bu da sanayiyi ve dünya ekonomisini küçültür. 2023 senesinde, tüm dünyada ekonomik bir durgunluk olacağını tahmin ediyorum. Bu problemlerden kurtulmak için ilk olarak Ukrayna-Rusya savaşının durması mühim, İkici olarak; COVID bitti, tüm dünyada tesiri azaldı. Bunun tamamen sönmesi, çıkışı birazcık daha sağlamlaştırır sadece dünyanın ekonomik anlamda bir adım ileriye çıkabilmesi ve ekonomilerin düzelebilmesi, tecim hacminin artması 2025 yılını bulur. Buna hazırlıklı olmak için ilk olarak kendi hammaddelerimizi üreterek hem tedarik sıkıntılarından hem de lojistik maliyetlerinden kurtulmuş oluruz.”
“Borsa yatırımı, ülkenin sanayisine yatırımdır”
Mehmet Şeker, “Borsa, netice itibariyle bir yatırım alanıdır. Bir endüstri şirketine birikiminizi yatırıyorsunuz, o büyüdükçe siz de büyüyorsunuz, kar ettikçe siz de kar ediyorsunuz. Öteki yatırım araçları şeklinde değil, hem ülke ekonomisine hem kişilerin kendi ekonomilerine katkısı var. Hem de bu vesileyle ülkenin sanayisini üretimini tanıma fırsatı elde ediliyor. Bu açıdan Borsayı önemsiyorum. Borsa yatırımını, ülkedeki insanların kendi ülkesine kendi sanayisine ve kendi geleceğine meydana getirilen yatırım olarak görüyorum” dedi.
“Dünyada polyester üretimi ve talebi artıyor”
Yumurtalık’taki yatırıma üç-dört yıl ilkin başlamış olsalardı, Türkiye’nin şu anda oldukça büyük bir coğrafyanın polyester üssü haline gelmiş olacağını kaydeden Şeker, şu değerlendirmeyi yapmış oldu: “Geç kalmasaydık Şimal Afrika, Rusya, Avrupa, Hindistan’a kadar tamamen bu bölgenin polyester üssü olurduk. Ülke açısından, cari açığın ikamesi açısından gecikmişliğimiz var fakat oturup ağlayacak halimiz de yok. Bugünden başlayacağız, sonraki beş seneyi iyi mi kurtarırız, onun peşine düşeceğiz. Zira dünyada polyester tüketimi ve talebi hızla artıyor, hem geri dönüşümü olması, hem insan sağlığına zarar vermeyen bir ürün olmasından dolayı polyester yaşamın her alanında var olacak. Dolayısıyla gereksinim gittikçe artacak. Tüketim arttığı müddetçe de üretmemiz gerekecek.” Türkiye’de kimya sektörünün dışarıya ‘oldukça bağımlı’ olduğuna dikkat çeken Şeker, şöyleki konuştu: “Biz kimya alanında oldukça fazla bir şey üretmiyoruz. Tarımda kullanılan gübre ve aromatik kimyasalların neredeyse tamamını yurt dışından alıyoruz. Kimya sektörü ithalattaki en büyük kalemi kapsıyor”
Eray ŞEN – DÜNYA
LOJİPORTy
Bilge Tekin ; uzun yıllardır kelimelerle dans etmiş deneyimli bir yazardır. Teknolojiyi yakından takip ederken, gemicilik eğitimi alarak denizlerin sırlarını keşfetmiş ve bu maceralardan büyük tecrübeler kazanmıştır. Kitaplardan ilham alan Bilge Tekin; yazma tutkusuyla okuyucularını farklı dünyalara götürmeyi amaçlar. Yılların verdiği birikimle, her bir kelimeyi özenle seçer ve okuyucularının kalplerine dokunmayı hedefler.
