Rusya’ya teslim edilmeyen gemiler sebebiyle senenin ilk 7 ayında %10’un üstünde daralan vapur ve yat ihracatı, ağustosta senelik bazda %32’lik artışın arkasından, eylülde %70 arttı.
Vapur ve yat ihracatı yükselişe geçti. Sektör, eylül ayında geçen senenin aynı dönemine bakılırsa, yüzde 70 artışla 199 milyon 350 bin dolarlık ihracata imza attı. Vapur inşacılar, geçen ay ihracatını en fazla artıran sektör oldu. 2022 yılına yeni üstün dereceli hedefiyle süregelen vapur inşa sektöründe, savaşla beraber Rusya’ya teslim edilemeyen gemiler sebebiyle ihracat düşüşe geçmişti. Senelik bazda haziranda yüzde 60 ihracat kaybı yaşayan Türk tersaneleri, temmuzda da yüzde 40 üstünde daralma yaşamıştı. Böylece, senenin ilk 7 ayında ihracat senelik bazda yüzde 10’un üstünde daraldı.
Bilhassa balıkçı gemilerinde mühim bir pazar olan Rusya’ya savaşla beraber uygulanan engelleme sebebiyle, bitme aşamasına gelen siparişler Rus alıcısına teslim edilemiyor. Alıcısı Rus olan gemilerde kullanılan ekipmanlar genel anlamda AB menşeli. Savaşla beraber uygulanan engelleme sebebiyle ekipman firmaları Rus gemilerine start-up işlemi için hizmet vermiyorlar. Sektör buna karşın öteki pazarlara bilhassa de Norveç’e artan teslimatlarla ağustos ayında ihracatta tekrardan hızlandı. Ağustos ayında geçen senenin aynı dönemine bakılırsa vapur ve yat ihracatı yüzde 30 artarken, eylülde ise bu oran yüzde 70’e ulaştı. Böylece, tersanelerin 9 aylık ihracatı ise geçen senenin aynı dönemine bakılırsa yüzde 1.2 artarak, 999 milyon dolara ulaştı. Vapur, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, “İhracatımız eylül ayı itibari ile geçen seneki ilk 9 aya paralel seyrediyor. Eğer Rusya için inşa edilen çeşitli özelliklere haiz gemiler de teslim edilebilseydi ihracat rakamlarımız geçen senenin ilk 9 aylık ihracat rakamlarının fazlaca daha üstünde seyredecekti. Senenin kalan üç ayında da bundan önceki yıla kıyasla benzer ihracat tutarlarına ulaşılabilirse 2022 senesinde da yeni bir ihracat rekoru kıracağız” dedi. Türkiye’nin 2021 yılındaki vapur ve yat 1 milyar 626 milyon doları aşarak tüm zamanların üstün derecesi egale edilmişti.
En fazla ihracat Norveç’e
2022’nin ilk 9 ayında en fazla ihracat meydana getirilen ülke Norveç olurken, ikinci sırada ise Rusya yer aldı. Rusya’yı Malta takip etti. Ürün grubu bazında ise en fazla yolcu gezinti teknesi ve feribot ihracatı yapılmış oldu. Bunu balıkçı gemileri, deniz tankerleri ve römorkörler izledi.
“Finansmana erişim problemi aşılamıyor”
Vapur inşada öteki birçok sektörde olduğu şeklinde finansmana erişim problemi yaşanıyor. Sektör yetkilileri, finansman sorunları sebebiyle yeni işlerin alınmasının zorlaştığını dile getiriyor. GYHİB Başkanı Cem Seven, “Vadesi bir yılı aşan güvence mektuplarına Avrupa’daki bankalardan kontrgaranti alınarak müşteriye teslim etmekte büyük zorluklar yaşanıyor. BDDK kararlarına istinaden cirosunun belli bir bölümünü aşacak şekilde döviz bulunduran ihracatçılarımız TL kredi kullanamıyor. Kısaca 2018’den beri yaşadığımız güvence mektubu problemine ek olarak TL krediye de ulaşılamıyor. Döviz kredilerinde faiz hem yüksek hem de arz kafi değil” açıklamasını yapmış oldu.
Aysel YÜCEL – DÜNYA
LOJİPORT
Bilge Tekin ; uzun yıllardır kelimelerle dans etmiş deneyimli bir yazardır. Teknolojiyi yakından takip ederken, gemicilik eğitimi alarak denizlerin sırlarını keşfetmiş ve bu maceralardan büyük tecrübeler kazanmıştır. Kitaplardan ilham alan Bilge Tekin; yazma tutkusuyla okuyucularını farklı dünyalara götürmeyi amaçlar. Yılların verdiği birikimle, her bir kelimeyi özenle seçer ve okuyucularının kalplerine dokunmayı hedefler.
