Limanlarda elleçlenen toplam yük miktarındaki düşüş ağustos ayında da sürdü. EKONOMİ’ye konuşan TÜRKLİM Başkanı Aydın Erdemir, “Ocak- Ağustos verileri, maalesef yılsonunda daralmanın kaçınılmaz bulunduğunu gösteriyor” dedi.
2023 dönemine yönelik limanlarda elleçlenen yük verilerini deklare etti. Ağustosta limanlardaki toplam yükte daralma eğilimi sürdü. Geçen ay Türkiye limanlarında elleçlenen toplam yük miktarı bundan önceki senenin ağustos ayına bakılırsa yüzde 2,5 oranında azalarak ortalama 44,2 milyon ton olarak gerçekleşti. Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Erdemir, Ocak-Ağustos verilerinin yıl sonunda daralma sinyali verdiğini dile getirdi.
Can suyu transit konteynerden geldi
Küresel ekonomideki daralma paralelinde Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarı ortalama son bir senedir düşüşe geçmişti. Ocak ayından bu yana, haziran ayı haricinde limanlarda elleçlenen toplam yük miktarı düşüş gösterdi. Ağustosta bundan önceki ay olan temmuz ayına bakılırsa toplam yükteki daralmanın hız kesmesi dikkat çekse de (Temmuz ayında yüzde 4,5 oranında düşüş olmuştu) sektörde yılsonu için geçen senenin üstüne çıkma umudu tamamen tükendi. Toplam yükte ağustos ayında yalnız ithalatta yüzde 8,2’lik bir artış oldu. İhracat, kabotaj, transit taşımalarda ise düşüş yaşandı.
Ortalama 349,4 milyon ton yükün elleçlendiği Ocak-Ağustos 2023 döneminde senelik bazda yüzde 4,3’lük düşüş gerçekleşti. EKONOMi gazetesine konuşan TÜRKLİM Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Erdemir, limancılık sektörü açısından Ocak-Ağustos 2023 verilerinin senenin kalan süreci için mühim sinyaller verdiğini söylemiş oldu. Erdemir, “2022 senesinde toplamda 542,6 milyon ton elleçlemiştik. Bu rakama ulaşmak için kalan 4 ayda limanlarımızda ortalama 194 milyon ton yükün elleçlenmesi gerekiyor ki, bu da aylık olarak averajda 48,5 milyon ton yük anlamına geliyor. Yılbaşından bu yana duruma baktığımızda en yüksek tonajı yalnız 46 milyon ton olarak mayıs ayında elleçledik, aylık averajımız 44 milyon ton. Bu durumda 2023 yılı sonunda Türk limancılık sektörü de küresel duruma benzer şekilde maalesef geçen senenin altında duracak” diye konuştu.
Türkiye limanlarında daha büyük bir daralma yaşanmasını ise konteyner elleçleme miktarındaki artışın önleyeceği görülüyor. Ağustos ayında limanlarda elleçlenen konteyner miktarı geçen senenin ağustos ayına bakılırsa yüzde 6,4 artış gösterdi. Ağustos ayında ihracata mevzu konteyner elleçlemesi yüzde 7,6 oranında artarken, ithalatta ise konteyner elleçleme miktarı yüzde 0,2 oranında düştü. Transit konteyner elleçleme miktarı ise aylık bazda yüzde 35’e yakın arttı. Böylece son Ocak-Ağustos sürecini içeren 8 ayda Türkiye limanlarında elleçlenen konteyner miktarı geçen senenin aynı dönemine bakılırsa yüzde 1,22 azaldı. Aydın Erdemir, “Bilhassa mayıs ayından bu yana transit ve ihracata mevzu konteynerdeki artışlarla birlikte düşüş oranı hızla pozitife doğru yöneldi. Bilhassa burada belirteceğimiz en mühim mevzu Rusya-Ukrayna içinde devam eden çatışma sebebiyle senenin ilk dört ayında düşen transit konteyner hareketinin mayıs ayından itibaren tekrardan yükselişe geçmiş olması. Yaptırımlar sebebiyle Karadeniz’den çekilen bazı küresel konteyner hatlarının yerini yerli armatörlerin işlettiği konteyner hatlarının almasıyla beraber konteynerdeki gerilemenin mühim oranda dengelendiği, transit taşımaların tekrardan canlandı.” açıklamasını yapmış oldu. Erdemir bu duruma ilişkin olarak, “Özelikle yerli armatörlerimizin vapur filolarını giderek sağlamlaştırdığı, bilhassa Karadeniz ve Akdeniz’i kapsayan yakın deniz taşımacılığında bu yerli armatörlerin dış ticaretimize son aşama büyük katkılar yaptığını, Türkiye’nin konteynerde de kendi armatörüne ve filosuna haiz olmasının dış ticaretimizin sürdürülebilirliği açısından ne kadar eleştiri olduğu” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
KONTEYNER YENİDEN ARTIŞA GEÇİYOR
2022 senesinde limanlarda elleçlenen toplam yük miktarında artış sürerken, konteyner segmenti özelinde ise 7 yıldan sonrasında ilk kez daralma yaşanmıştı. Geçen yıl limanlarda elleçlenen toplam yük miktarı senelik bazda yüzde 3,1 oranında artarken konteynerde ise yüzde 1,8 oranında daralmıştı. TÜRKLİM Başkanı Aydın Erdemir, “Konteyner elleçlemede kalan 4 ayda 4 milyon TEU’nun üstüne çıkılırsa geçen yılı aşmış olacağız. Bu rakamın üstüne çıkılacağına da kati gözüyle bakıyoruz ki aylık konteyner elleçleme miktarımız 1,1 milyon TEU. Böylelikle konteynerde ufak bir oranda da olsa geçen senenin üstünde bir elleçleme yapılacağı görülüyor” dedi. Küresel olarak bakıldığında da konteynerde hem elleçlenen konteyner adeti ve hem de fi yat endeksinin 2022 yılına bakılırsa 2023 yılının başından bu yana düşmeye devam ettiğini hatırlatan Erdemir, “Konteyner firmalarının pandemiyle beraber elde ettikleri üstün dereceli karlarında geçmiş yıla bakılırsa yüzde 80 oranında düşüş beklenmesi bir yana başta MSC ve Maersk’in 2M ittifakını dağıtma sonucu da konteyner taşımalarında toparlanmanın daha uzun süre alacağını gösteriyor. Bir taraftan da Asya-ABD ve Asya-Avrupa taşımalarında gemilerin kapasitelerini doldurma sorunları (blanck sailing) yaşadıklarını görüyoruz. Genel beklentiye bakılırsa konteyner adetinde küresel ölçekte 2023 senesinde yüzde 2,5 oranında bir düşüş öngörüldüğü için bu negatif durum 2023 yılının ilk aylarıyla beraber Türkiye’ye yansıdı. Fakat Karadeniz’de yaşanmış olan ve uzun süreceği beklenen Rusya-Ukrayna çatışması bilhassa bu bölgenin transit yüklerinin Türkiye için önemini de gösterdi” diye konuştu.
Aysel YÜCEL – EKONOMİ.COM
LOJİPORT
Bilge Tekin ; uzun yıllardır kelimelerle dans etmiş deneyimli bir yazardır. Teknolojiyi yakından takip ederken, gemicilik eğitimi alarak denizlerin sırlarını keşfetmiş ve bu maceralardan büyük tecrübeler kazanmıştır. Kitaplardan ilham alan Bilge Tekin; yazma tutkusuyla okuyucularını farklı dünyalara götürmeyi amaçlar. Yılların verdiği birikimle, her bir kelimeyi özenle seçer ve okuyucularının kalplerine dokunmayı hedefler.
