Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Türkiye Vapur İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) iş birliğiyle hayata geçirilen “Deniz Çayırlarının Dağılımlarının Belirlenmesi, Haritalanması ve Transplantasyonu Projesi” ile deniz çayırlarının korunması, hususi çevre koruma bölgeleri için dirimsel bilgiler üretilmesi ve deniz ekosisteminin sürdürülebilirliğine katkı sağlanması hedefleniyor.
Emek harcamalar kapsamında Fethiye-Göcek Hususi Çevre Koruma Bölgesi’ne 10 bin kök deniz çayırı ekilmesi planlanırken ilk deniz çayırı ekimine Göcek Körfezi’nde başlandı.
İlk ekim dolayısıyla düzenlenen programa, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Doğa Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı Beyhan Oktar, GİSBİR Genel Sekreteri Mehtap Özdemir, GİSBİR Yönetim Kurulu Üyesi ve çevre mühendisi Türkan Manasır Öz ve Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Hekim Öğretim Görevlisi Sulh Akçalı katıldı.
“Projenin takipçisiyiz”
Proje hakkında konuşan GİSBİR Yönetim Kurulu Üyesi Türkan Manasır Öz, “Projemizin ikinci aşaması olan posidonia türü deniz çayırlarının ekimini gerçekleştirdik. Ulusal basın ve mahalli basın bizimle beraberdi. Bu projemizi daha geniş kitlelere duyurabildiğimiz için daha da mutluyuz, heyecanlıyız. Ben ilk olarak hocalarımıza fazlaca teşekkür etmek isterim yorum. Onlar bundan sonrasında deniz çayırlarını su altına ekmeye devam edecekler. Ortalama 2 haftalık bir süreçleri var. 2 hafta içinde belirlemiş olduğumuz 2 alanda daha deniz çaylarını ekecekler ve seyretme çalışmalarına geçecekler. İzleme emekleri kapsamında ilk etapta ayda bir kere daha sonrasında 6 aydan sonrasında da deniz çayırlarının gelişme hızlarını izleyeceğiz. En sonucunda 3 yıl sonrasında da ektiğimiz bu deniz çayırlarının tutup tutmadığını göreceğiz. Bizim için buradaki projedeki en mühim mevzu belirlediğimiz 2 tane ekim alanının doğru bir halde korunması ve yeni ektiğimiz deniz çayırlarına zarar verilmemesidir. Bundan sonrasında bunun takip edeni olacağız” şeklinde konuştu.
GİSBİR çevre mevzusunda duyarlılık gösteriyor
Türkiye Vapur İnşa Sanayicileri Birliği olarak çevre mevzularına hakkaten duyarlılık gösterdiklerini ve son dönemde bu alanlarda daha değişik faaliyetler gerçekleştirmek istediklerini söyleyen GİSBİR Genel Sekreteri Mehtap Özdemir, “Çevre bakanlığımız ile beraber yaptığımız bir ekip başka emekler da var. Bu süreçte karşımıza bu şekilde bir mevzu çıktığında ikimiz de bu mevzunun aslen bir anlamda hamisi olmak istedik. GİSBİR Yönetim Kurulu Başkanı Murat kıran ve yönetim kurulu üyeleri bu mevzuya fazlaca sıcak baktılar. Derhal kabul edildi ve sonrasında projemizi başlatmış olduk. Denizler bizim oksijen kaynağımız ve karadan daha çok oksijen üretiyorlar. Bu anlamda denizlerin korunması icap ettiğini hep beraberce paylaşmak istiyoruz ve bu projeyi de tamamen bu amaçla gerçekleştirdik” dedi.
Mehtap Özdemir, “Göcek fazlaca hususi bir bölge. Oldukca fazla tekne var, fazlaca fazla yat var. Denize deşarjlar var. Çapa atıp bundan kaynaklı olarak devamlı sökülen deniz çayırları var. Bu sökülen deniz çayırlarının neredeyse tekrar hayata dönmesi mümkün olmayacak koşullar söz mevzusu. O yüzden ekim faaliyetini rehabilitasyon benzer biçimde başlatmış olduk. Devamını da izleyeceğiz. Bir tek ekim faaliyeti değil aslen bölgenin tamamı tarandı. Bizim desteklediğimiz çalışmayla seyretme emekleri aslen bu bölgenin hem ulusal mevzuat düzenlemeleri anlamında hem de daha değişik tekniklerle, çapa atmadan, tekneyi şamandıraya bağlamak benzer biçimde gezim yapmak, denize boşalım mevzusunda daha ciddi önlemler almak benzer biçimde bazı mühim gelişmelere yön verebileceğini düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
MSC Cruises’dan Kızıldeniz sonucu
Sulh Akçalı, deniz çayırı ekimi öncesinde yapmış olduğu konuşmasında, “Burada nebat ekimi yapacağız fakat bunun korunması daha öncelikli. İnsanlara bunu duyurabildiğimiz, kıymetini anlatabildiğimiz takdirde bu bitkiyi korumak bizim için fazlaca daha mühim olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Deniz çayırlarının kaybedilmesinin büyük bir habitatın kaybedilmesi anlamına geleceğini belirten Akçalı, şöyleki devam etti:
“Dünyada 60 deniz çayırı türü var fakat posidonia bir tek Akdeniz’e özgü, uzun seneler yaşayabilen, fazla karbon depolayabilen bir tür. Plajı korur, dalgaları, akıntıları düzenler. Bir yerde davet var ise, yaşam vardır, çayırı kaldırırsanız yaşamı kaldırırsınız. Birçok etkiyle deniz çayırlarımız yok oluyor. Kontrolsüzce meydana getirilen derin deşarjlar, atıklar, demirleme, yabancı türler, yasa dışı avcılıkla yok oluyorlar. Bu nebat fazlaca yavaş büyümüş olduğu için tahribatın geri döndürülmesi fazlaca uzun seneler alıyor.”
Akçalı, tekne ve yatların çapa ile demirlemelerinin denizin dibini taradığını, bunun deniz dibini çapalanmış bir tarlaya çevirdiğini ve oluşan bulanıklıkla fotosentezi engellediğini aktardı.
Deniz çayırlarının kıyıdaki birkaç metrelik demir atılmayan bölgeye sıkışmış bulunduğunu bildiren Akçalı projeyle ilgili şu detayları verdi:
“Göcek’te 315 kilometrekare alanda denizin 0-40 metre derinliğini taradık. Akustik ve hava fotoğraflarını doğrulamak adına dalışlar yaptık. İlk etapta 27 noktada durumu saptamak için incelemeler gerçekleştirdik. Çalışmaların sonunda ekim noktalarını belirledik. Bugün ilk noktamıza ekim gerçekleştireceğiz. Yavaş büyüyen bir tür ve izlenmesi fazlaca zor, ilk 3 yıl kendini adapte edip yaşamasını bekliyoruz. Bu emekler dünyada da yapılıyor, bilhassa Akdeniz’de yapılıyor. Bunlar restorasyon emekleri, biz hasar görmüş çayıra destek olmaya çalışıyoruz kısaca önceliğimiz elimizdekini korumak. Örnek toplarken 10 metrekarede 1 tane almaya dikkat ettik, bir yerden birçok filizi toplamamaya çalıştık ki naturel çayıra tesir etmeyelim.” 
“Gayemiz deniz çayırlarının yaşam mücadelesine destek olmak”
Hemen sonra söz alan Beyhan Oktar, naturel güzellikleriyle anılan Göcek Körfezi’nde her geçen gün artan yoğun tekne trafiğine dikkati çekerek kontrolsüz demirleme ve çapa atma faaliyetleri sebebiyle deniz çayırlarının yok olma tehdidiyle karşı karşıya bulunduğunu dile getirdi.
Oktar, “Bu süreçte Bakanlığımızca bir proje başlattık. Gayemiz deniz çayırlarının yaşam mücadelesine destek olmak. ‘Niçin posidonia türü deniz çayırlarını korumalıyız?’ sorusunun cevabı ise aslen her gün gözlemleyebileceğimiz, küresel ısınma sonucunda yaşanmış olan kuraklık, orman yangınları, yağış rejimindeki değişimler sonucunda oluşan sel, heyelan benzer biçimde afetlerde. Bunların müdafa mekanizması ise deniz çayırları.” dedi.
7DENİZ
Meryem yazmayı ve içerik üretmeyi seven bir yazardır. Teknolojiyi takip eder, gemicilik eğitimi almış ve denizlerdeki maceralarla büyümüştür. Kitaplar okur, yazma tutkusuyla okuyucularına farklı dünyaları sunar.
