AK Parti’nin TBMM’ye sunmuş olduğu 14 maddelik kanun teklifinde yer edinen, limanların işletmesini 49 yıllığına hususi sektöre bırakan madde AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile kabul edildi.
CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, söz mevzusu düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’nin daha ilkin iptal ettiğini anımsatarak, “Anayasa Mahkemesi sonucuna rağmen bu şekilde bir yasal düzenlemenin gündemimize gelmesinden utanç duyuyorum, utanç duyuyorum, tek sözcükte söyleyecek söz bulamıyorum. Bu kolektif suça ortak olmayalım, bu şekilde bir Anayasa suçunu lütfen işlemeyelim” dedi.
TBMM Endüstri, Tecim, Enerji, Doğal Kaynaklar, Data ve Teknoloji Komisyonu’nda Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişim Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülüyor.
Teklifin ikinci maddesi üstüne değerlendirmeler yapılıyor. 14 maddelik kanun teklifinin zeytinlikleri madencilik faaliyetine açan birinci maddesi komisyonun dün meydana gelen toplantısında çıkarılmıştı. Bugün münakaşa mevzusu olan ikinci maddede ile Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna eklenen geçici maddeyle, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ilişik bazı limanların işletme hakkı verilmesi yada devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan azca süreli sözleşme süreleri, 49 yıla kadar uzatılacak.
Ek sözleşme imzalanabilmesi için işletmeci şirketlerin işletme hakkını doğuran sözleşmeden meydana gelen tüm mali yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmiş olmaları ve işletme hakkını doğuran sözleşmeden kaynaklı açılmış davalardan feragat etmeleri gerekecek.
“Seçim Öncesi Para Lüzumlu”
Madde üstüne söz alan HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, limanların kamu eliyle işletilmesi icap ettiğini vurgulayarak, “Biz bunun özelleştirmesine tümden karşı çıktığımızı ifade ediyoruz. Bu madde önerisinde bu mevcut kiracılara 49 yıllına uzatılmasını öngörüyor. Bu Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edilmiş bir husustur. Sürenin 49 yıllığına çıkarılmasına itirazımız, birincisi kamu eliyle yapılması bu işlerin, ikincisi bizlerden sonraki yasamada vazife meydana getirecek milletvekillerinin haklarını da gaspa uğratmış oluyorsunuz. İşin sırrının ne olduğu ortaya çıktı, Cumhurbaşkanının Katar ziyareti neticesinde seçim öncesinde para lüzumlu. Buradan kaynaklı olarak yasaya gereksinim duyuyorsunuz” diye konuştu.
Şirketlere Verilecek Limanları Sıraladı
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, 49 yıllına hususi şirketlere verilmek istenen limanları şu şekilde sıraladı:
“18 liman özelleştirildi. Antalya limanı 98’de özelleştirilmişti, 2028 yılına kadar Katarlılara. Alanya 2000 senesinde özelleştirilmişti, 2030’a kadar 19 yıl, sözleşme bitiş zamanı 2049. Hopa Ciner Grubu’na 2046. Galataport, Doğuş- Bilgili Grubuna 2062. Kuşadası Global Ford’a 2052 yılına kadar. Keşme, Ulusoy Grubuna 2056 yılına kadar. Mersin Singapur Akpen Grubuna 2061 yılına kadar. İskenderun Limak’a 13 yıl uzatıldı süresi, 2046 yılına kadar. Sinop 2046 yılına kadar Çakırova A.Ş.’ye. Ordu gene Çakırova A.Ş.’ye 2046 yılına kadar. Tekirdağ Akport A.Ş.’ye 19 yıl 2046 yılına kadar. Rize Riport A.Ş.’ye 2046 yılına kadar. Marmaris, Liman A.Ş. 2049 yılına kadar. Dikili, Dikili Liman A.Ş.’ye 2050 yılına kadar. Derince, Safi Katı Yakıt 10 yıl süresi kalmış, 2064 yılına kadar. Trabzon Albayrak Grubuna kadar 2052 yılına kadar. Taşucu, Ceylan Grubuna 49 yıl 2070 yılına kadar süreleri uzatılanlar.”
Chp’li Tarhan’dan Uyuşturucu Uyarısı
CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan ise limanların özelleştirilmesinin devletin buralardaki kontrolünü kaybetmesine yol açtığını ve uyuşturucu ticaretinin önünün açıldığını ifade ederek, “Siz buraları özelleştirirseniz, kontrolü de elden kaybedersiniz. Yalnız denetim ve denetim değil hem de o bölgeleri denetleyemiyoruz” dedi.
“Hesaplama Şeklini Değiştirip Önümüze Getiriyorsunuz”
CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, Anayasa Mahkemesi’nin ikinci maddedeki düzenlemeyi iptal ettiğini anımsatarak, “Şimdi hesaplama şeklini değiştirip önümüze getiriyorsunuz” dedi. Budak, Anayasa Mahkemesi’nin “İhalesiz sözleşme özgürlüğüne karşı bir uygulama yapıyorsunuz” söylediğine dikkat çekerek, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Sayın Erdoğan Katar’a gittikten sonrasında kesinlikle bir satış gündeme geliyor. Bunlardan bir tanesi de Antalya Limanı. Hemen hemen daha bu uzatma meseleleri bizim gündemimize gelmeden 1 gün ilkin 1997’de Global diye bir firmaya özelleştirildikten sonrasında Global şirketi tam bizim burada Meclis’ten geçirip uzatma kararını verdiğimiz noktadan 1 yıl ilkin bunu aldı. Bir de ne kadara aldı biliyor musunuz dostlar? 140 milyon dolara. Antalya’da 2 tane işleyebilecek rıhtım var. Bu 140 milyon dolar 7 senede asla çıkmaz. Global şirketi aslına bakarsanız burayı 50 milyon dolara 30 yıllığına kiralamıştı. Biz o vakit demiştik. Eğer Katarlılara burası fahiş bir fiyata satıldıysa, bunun arkasından başka bir şey gelecek ve geldi. Geldiği şekliyle Anayasa Mahkemesi’ne yolladık ve Anayasa Mahkemesi iptal etti. Tekrar getiriyorsunuz. Ne diyeceğini bilemem Anayasa Mahkemesi’nin fakat burada fazlaca açık ifade etmiş olduğu, Anayasa 10-13-48’e aykırı bulunduğunu ifade etmiş olduğu Anayasa Mahkemesi, o vakit tespit ettiğini yine dönerek de bugün ‘Yok o şekilde değişmiş, hesaplama noktasında doğru bir şey getirmişsiniz, ben de kabul ediyorum’ demez.”
“Kolektif Kabahat”
CHP İstanbul Milletvekili, Anayasa hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu da söz mevzusu maddenin anayasaya aykırı bulunduğunu şu şekilde söyledi:
“Anayasa Mahkemesi kararını biz acaba bu şekilde bir yasal düzenlemeyle aşabilir miyiz? Hayır, kesinlikle, Anayasa madde 11 ve Anayasa madde 153 son ve doğal ki bizim üstüne ant içtiğimiz Anayasa madde 81 buna engel. Eğer yaparsak ne olur? Sayın Bahçeli’nin 16 Ekim 2016’da söylediği münferit kabahat burada kolektif suça dönüşür, kolektif Anayasa suçuna dönüşür.
“Bu Suça Ortak Olmayalım”
Bakın, ben 1970’te Ankara Hukuk Fakültesi’ne girdim, 73’te öğrenciydim, ortalama elli senedir hukukçuyum, Anayasacıyım. Bu mesleğimi internasyonal alanda yaptım, birçok yabancı dilde de aynı mevzuda yayınım var. Ben doğrusu Anayasa Mahkemesi sonucuna rağmen bu şekilde bir yasal düzenlemenin gündemimize gelmesinden utanç duyuyorum, utanç duyuyorum, tek sözcükte söyleyecek söz bulamıyorum. Bu kolektif suça ortak olmayalım, bu şekilde bir Anayasa suçunu lütfen işlemeyelim.”
“Eroin Mi Yığacak?”
Teklifte imzası bulunan AKP Düzce Milletvekili Fahri Çakır ise teklifi savunarak, “Bu limanlar güvenlik problemi, o şekilde noktaya getirildi ki. Tanrı aşkına uyuşturucu ile, narkotik işlerle bu limanların, şu kanunun, şurada görüşülenlerle ne alakası var? Özelleştirdiğim limana süre uzattığımda eroin mi yığacak? Bu ülkenin güvenliği yok mu?” diye CHP’lileri eleştirdi. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba da “Yok, yok, yok” diye cevap verdi.
“Katar’sız Kanun Çıkmıyor Meclis’ten Maşallah”
CHP’li Ağbaba, “Bu liman işiyle ilgili çözemiyorum, ısrarınız nedir?” diye sorarak, düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’nin daha ilkin iptal ettiğine dikkat çekti. Ağbaba, “Limanlar bu ülkenin kalesidir. Milyonlarca dolar kamu malına zarar hazırladığınızı iddia ediyor arkadaşlarımız. Katar meselesi başlı başına bir sorun. Katar’sız bir kanun çıkmıyor Meclis’ten maşallah” diye altını çizdi.
Akp Ve Mhp’li Milletvekillerinin Oyları İle Kabul Edildi
AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile teklifin ikinci maddesi kabul edildi. Bu madde ile Denizcilik İşletmelerine ilişik olan ve devir yılı 1997’de başlamış olan Hopa, Giresun, Sinop ve Rize, 1998’de başlamış olan Antalya, 2000’de başlamış olan Alanya, 2001’de başlamış olan Marmaris, 2003’te başlamış olan Çeşme, Kuşadası, Dikili, Trabzon limanlarının kira sözleşmeleri 19 yıllığına uzatılacak. 2014’te kiraya verilen Galataport’un sözleşmesi 30 yıllığına, 2018’te kiralanan Tekirdağ limanın sözleşme süresi 36 yıllığına, 2022’te kiralanan Taşucu limanının sözleşmesi 40 yıllığına uzatılmış olacak. Gene bu düzenlemeyle Devlet Demiryollarına ilişik olan ve 2007’de kiralanan Mersin, 2010’da kiralanan Samsun ile Bandırma limanlarının sözleşme süreleri 13 yıllığına, 2015’te kiralanan Derince Limanı’nın sözleşme süresi de 10 yıllığına uzatılacak. (Cumhuriyet)
DENİZ HABER AJANSI
Barış Çelik, dinamik bir haber editörü olarak tanınan genç ve yetenekli bir isimdir. Liman haberleri alanında uzmanlaşmış olan Çelik, sektördeki güçlü bilgi birikimi ve enerjisiyle dikkat çekmektedir.
28 yaşında olan Barış Çelik, gazetecilik kariyerine hızlı bir giriş yaparak, özellikle liman haberleri kategorisindeki özel ilgisiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Liman sektörünün dinamik yapısını anlama ve analiz etme konusundaki yeteneği, onu sektördeki önemli bir figür haline getirmiştir.
