KKTC’deki limanların özelleştirilmesine sıcak bakan, denizcilik ve taşıma şirketi sahipleri öneride bulunmuş oldu. Şirket sahipleri özelleştirme kapsamındaki limanların ilkin iyileştirilmesini istedi.
KKTC’de UBP-DP koalisyon hükümetinin programında geniş yer tutan” limanların iyileştirilmesi” mevzusu denizcilik sektöründe boy gösteren firmaları memnun etti. Shipyard Famagusta Ltd. Genel Müdürü Hasan İzkan “Hususi işletmelerin kar kaygılarıyla daha verimli emek harcama arzularının olduğu aşikardır” derken, limanın tam kapasite çalışır bir hale getirilerek kıymet kazanmasının peşinden özelleştirme yoluna gidilmesinin daha iyi olacağını belirtti.
Kıbrıs Türk Beynelmilel Nakliyeciler Birliği Başkanı Hasan Dörtgazi de limanların özelleşmesini ve daha uygar bir hizmet almak istediklerini kaydetti. Dörtgazi, “1974’ten bu yana bu limanlarda herhangi bir yenilik, gelişim ve hizmet olmamıştır. Devletin elinin olduğu her sektör hantal yapı içerisindedir. Dolayısıyla hususi sektöre geçerek daha iyi bir hizmet almak istiyoruz” şeklinde konuştu.
Ulusal Birlik Partisi (UBP) ve Demokrat Partisi (DP) hükümet programında yer edinen limanlar mevzusunda değerlendirmede bulunan Shipyard Famagusta Ltd. Genel Müdürü Hasan İzkan ve Kıbrıs Türk Beynelmilel Nakliyeciler Birliği Başkanı Hasan Dörtgazi özelleştirme yapılmadan ilkin limanların düzenlenmesi icap ettiğini vurgularken bilhassa limanlarda mesai saatlerinde çalışmış olduğu vurgulandı.
Mağusa Limanında etkinlik gösteren hususi şirketlerin bulunduğunu ifade eden Shipyard Famagusta Ltd. Genel Müdürü Hasan İzkan, “Genel olarak baktığınız vakit aslına bakarsan Mağusa Limanı içinde etkinlik gösteren bir ekip hususi firmalar vardır. Bu şirketlerin durumu nasıl biteceği belli değildir. Doğrusu yeni yapılacak olan ihalede yada ihaleyi alacak olan firmanın hangi hizmetleri devralacağı da belli değildir. Bu mevzuda yeni bir kaos doğacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.
İzkan: “Mağusa Limanının yüzde 30 kapasiteyle çalmış olduğu bir ortamda limanın hakkını bulamayacağını düşünüyorum”
Mağusa Limanının yüzde 30 kapasiteyle çalıştığını kaydeden İzkan, sözlerine şöyleki devam etti:
“Bugünkü ortamda Mağusa Limanının yüzde 30 kapasiteyle çalmış olduğu bir ortamda limanın hakkını bulamayacağını düşünüyorum. Katılımcı firmanın limana hak etmiş olduğu kıymeti vermeyeceğini düşüncesindeyim. Şu sebeple tanınmamışlıktan doğan sıkıntılar vardır.
“Her vapur limanımıza gelemiyor”
Her vapur limanımıza gelemiyor. Bununla birlikte düzensiz kullanım benzer biçimde mevcut şirketlerin yarattığı sıkıntılar vardır. Liman içi şirket ve öteki özele verilmiş olan menfaatler vardır. Doğrusu onların yarattığı verimsizlikler vardır. Bunlar düzenlenmeden bu şekilde bir çalışmaya gidilirse limanın yok pahasına elden çıkacağını düşünmekteyim.
“Bu koşulda limanın apar topar özelleştirilmesinin doğru bir yaklaşım bulunduğunu düşünmüyorum”
Bu şekilde bir ortamda ve bu koşulda limanın apar topar özelleştirilmesinin doğrusu hususi işletmeye devredilmesinin doğru bir yaklaşım bulunduğunu düşünmüyorum. Ilk olarak bizim yapmamız ihtiyaç duyulan düzenlemeler vardır. Limanlarla ilgili düzenlemeleri yapabiliriz. Düzgüsel olarak aslına bakarsak bakıldığında limanımız zarar eden bir liman değildir. Senelik yanlış hatırlamıyorsam 15 milyon TL benzer biçimde kar eden bir kuruluştur. Fakat buna karşın kar eden bu kuruluşa hak etmiş olduğu yatırımlar yapılmamıştır.”
“Çeki seviye verip çıkar sağlayalım”
Yatırımlar ve düzenlemeler yapılmadan özelleştirme faaliyetleri yapılmasını doğru bulmadığını kaydeden İzkan, “çöküşü hazırlanıp, sonrada rantabl değildir yaklaşımıyla özelleştirilmesini açıkçası benimseyemiyorum. Şu sebeple sonuçta bir şeyi sattığınız yada verdiğiniz vakit artık sizin değildir. Hâlbuki kendinizin olana çeki seviye verip bundan daha iyi çıkar sağlamaya çaba etmeniz daha öncelikli olmalıdır diye düşünüyorum” ifadesini kullandı.
“Hususi işletmelerin daha verimli emek harcama arzuları aşikardır”
Özelleştirmeye ve hususi işletmeye karşı olmadığını vurgulayan İzkan şunları söylemiş oldu: “Özelleştirmeye ve hususi işletmeye karşı değilim. Hususi işletmelerin daha agresif yaklaşımları ve kar kaygılarıyla daha verimli emek harcama arzularının olduğu aşikardır. Devletin hantal yapısıyla bu işleri yapmak zor olsa gerek. O yüzden de hususi işletmeye karşı değilim fakat bu ortamda özelleştirilmesinin doğru olmadığını söylüyorum. Yapılması ihtiyaç duyulan faaliyetler tamamlanıp ondan sonrasında bu mevzunun gündeme gelmesi gerekirdi diye düşünüyorum.”
“Yat Limanları açıklığa kavuşturulmuş değildir”
Yat Limanları mevzusunda değerlendirmede bulunan İzkan, sözlerine şöyleki devam etti: “Yat Limanları açıklığa kavuşturulmuş değildir. Şuanda Yat Limanı olarak etkinlik gösteren bir Antik Liman içindeki, Girne Gezim Limanı’nda etkinlik gösteren hususi bir kurum ve birde Karpaz’da Gate Marina vardır. Bunun haricinde marina diye geçen başka bir yer yoktur. Bu açıklamada kastedilen marinalar yada yat işletmeleri nerelerdir? Özelin elinde olan bir şeyin yeniden özelleştirilmesi herhalde düşünülemez.
“Hak etmiş olduğu yatırım ve işletmeye kavuşamamıştır”
Karpaz Gate’nin işletmesi özelleştirilecek diye bir mevzu olması imkansız. Kastedilen yalnız Antik Limandaki marinaysa; Burası aslına bakarsak Kıbrıs’ın en nadide ve simgesel yeridir sadece uzun süreden beri sahipsizdir. En nadide yerlerimizden birisi olmasına karşın atıl kalmıştır. Devamlı olarak devletimiz gezim işletmelerine, belediye kontrollerine yada vakıflar idaresine vermiştir. Hak etmiş olduğu yatırım ve işletmeye kavuşamamıştır.
“Bundan önceki hükümet mendirek için 1-2 ay ilkin bunu ihale ettik yapacağız demişti”
Mesela, bundan önceki hükümet mendirek için 1-2 ay ilkin bunu ihale ettik yapacağız demişti. Fakat hiçbir hareket olmadı. Mendirek yıkılmak üzeredir. Yalnız tamiri değil, ek olarak uzatılması da gerekilmektedir. Gezim limanı doğrultusunda mendireğin uzatılması gerekiyor. Uzatıldıktan sonrasında kalenin arkasında kalan bir bölge kalıyor. Oranın da yat turizmine kazandırılması gerekir. Sanırım oranın benimsenen şekilde, doğru ihalelerle ve firmalarla özele verilmesi doğrudur diye düşünüyorum.”
“Yanlış insanları işe almaya devam edersek bir ilerleme kaydedebileceğimizi düşünmüyorum”
Personel mevzusunda büyük bir eksikliğin yaşandığını vurgulayan İzkan, “Yalnız eğitimlerin tamamlanmamış olması değil, doğru insanların işe alınması mevzusunda da irade eksikliğimiz vardır. Bu mevzuda doğal olarak ki hizmet içi kursları sisteminin benimsenmesi doğrudur fakat ondan önemlisi hak eden kişinin işe alınması benimsenmelidir. Yanlış insanları işe almaya devam edersek istediğimiz kadar kurs verelim bir ilerleme kaydedebileceğimizi düşünmüyorum” şeklinde konuştu.
Dörtgazi: “1974’ten bu yana bu limanlarda herhangi bir yenilik ve gelişim olmamıştır”
Kıbrıs Türk Beynelmilel Nakliyeciler Birliği Başkanı Hasan Dörtgazi, Limanların özelleşmesini ve daha uygar bir hizmet almak istediklerini kaydetti. Dörtgazi, “1974’ten bu yana bu limanlarda herhangi bir yenilik, gelişim ve hizmet olmamıştır. Devletin elinin olduğu her sektör hantal yapı içerisindedir. Dolayısıyla hususi sektöre geçerek daha iyi bir hizmet almamızı tasvip ediyoruz” şeklinde konuştu.
“Bugün Yat Limanı ne kadar iyi bir hizmet veriyorsa ülkeye o denli gezgin geliyor anlamına gelir”
Yat Limanlarının başka ülkelerde hususi sektörler tarafınca yapılmakta bulunduğunu belirten Dörtgazi, sözlerine şöyleki devam etti: “Bugün Yat Limanı ne kadar iyi bir hizmet veriyorsa ülkeye o denli gezgin geliyor anlamına gelir. Bu, gezim açısından oldukca mühim bir faktördür. Bununla birlikte bilhassa limanlarımız mesai saatlerinde çalışıyor. Bu da aslına bakarsan 8’den 15.30’a kadardır. Fakat 15.30’da işgören bulmak kolay değildir. 14.30’da hepimiz gidiyor. Dolayısıyla hizmet alamıyoruz.
“Mesai tutarı yatırmak durumunda kalıyoruz bu da bizim girdilerimizi büyük bir oranda etkilemektedir”
Mesai tutarı yatırmak durumunda kalıyoruz buda bizim girdilerimizi büyük bir oranda etkilemektedir. Oysa öteki ülkelerde limanlar vardiya usulü iş yapmaktadır. Bu da bizim için hem hız hem de iktisat açısından büyük bir yenilik olacaktır. Biz bunu devlet yetkililerimize senelerden beri talep etmiştik. Fakat ne yazık ki bir arpa boyu yol kat edemedik. Bu da bizi gittikçe geriye götürmektedir.”
Hükümet programında şu maddeler içeriyor
-Limanların nezarete ve denetiminin sağlanması amacıyla liman otoritesi güçlendirilecektir.
-Gazimağusa, Girne Gezim ve Girne Antik Limanı, kamunun düzenleyici ve denetleyiciliği altında hususi sektörün işletmeciliğinde (kamu-özel ortaklaşa iş modeliyle) yatırım ihtiyacı karşılanacak, hizmet kalitesi artırılacaktır.
-Yeni Yat Limanları, kamunun düzenleyici ve denetleyiciliği altında hususi sektörün işletmeciliğinde (kamu-özel ortaklaşa iş modeliyle) yatırım projelerinin gerçekleştirilmesi ve hususi sektörün, finansman ihtiyacına katkısı sağlanarak gerçekleştirilecektir.
-Mesleki Teknik Eğitim teşvik edilerek, bununla ilgili olarak Lefkoşa Bölgesinde tüm meslek liselerinin bir araya getirileceği uygar bir kampüs projesi hayata geçirilecektir.
Deniz Haber Ajansı
Barış Çelik, dinamik bir haber editörü olarak tanınan genç ve yetenekli bir isimdir. Liman haberleri alanında uzmanlaşmış olan Çelik, sektördeki güçlü bilgi birikimi ve enerjisiyle dikkat çekmektedir.
28 yaşında olan Barış Çelik, gazetecilik kariyerine hızlı bir giriş yaparak, özellikle liman haberleri kategorisindeki özel ilgisiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Liman sektörünün dinamik yapısını anlama ve analiz etme konusundaki yeteneği, onu sektördeki önemli bir figür haline getirmiştir.
