2012 senesinde İstanbul Teknik Üniversitesi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği bölümünden mezun olan Turan, kısa stajlarını konteyner gemilerinde, uzun stajını ise kimyasal tanker gemisinde tamamladıktan sonrasında konteynercılığın dinamizminin kendisine daha fazlaca uyduğuna karar verdi ve 7 yıl süresince İzmir’in en bilindik, Türkiye’nin de en büyük firmalarından birinde emek vererek ikinci kaptanlığa kadar terfi etti.
Bu zamanda birçok değişik ülkeyi ziyaret eden ve değişik anılar biriktiren Gizem Turan, 7 ay süresince tersane kaptanlığı da yapmış oldu ve şu anda çalmış olduğu kuruma Türkiye’deki ilk hanım kurtarma gemisi kaptanı olarak adım attı.
Kaptanlık oldukça değişik bir meslek ve bu fark daha okul yıllarında başlıyor. Öğrenciler, 4 senelik üniversite eğitimi hayatları süresince ilk yaz tatilinden adım atmak suretiyle mecburi stajlarını tamamlamak durumundalar. Dolayısıyla aslına bakarsak daha okurken meslek hayatına girmiş oluyorlar. Okuldaki seviye de deniz ve vapur hayatına paralel olarak birazcık daha askeri eğitim kurallarına uygun oluyor.
Mezun olup mesleğe başladıklarında aslına bakarsak emek verme ortamları hakkında çoktan düşünce sahibi olmuş, gemilerde birkaç kez bulunmuş oluyorlar. Bu süreçlerden geçerken uzun seneler geçmiş olduğu için o sırada esasen adapte olmuş, zorluklarla başa çıkmayı da öğrenmiş oluyorlar. Gizem Turan, kaptan olma aşamalarını şu sözlerle söyledi:
“4. kaptan olarak başlanılan meslek yaşamı, 3. kaptan, 2. kaptan ve son olarak kaptan Süvari Bey ya da yeni yeni lügata girmiş olan Süvari Hanım olunarak devam ediyor.”
‘Fırtınada niçin bu işi yaptığınızı sorgularsınız’
Mesleğinin en sıkıntılı yanının hep uzakta olmak ve bir şeyleri kaçırmak bulunduğunu söyleyen Gizem Turan, “Siz bir çok vakit telefonunuzun bile çekmediği yerlerde seyir halindeyken bıraktıklarınızın yaşamı bir halde devam eder ve bunu kaçırırsınız. Bol miktarda özlersiniz. Havalar güzelken her şey nispeten yolundadır, her gün o masmavi manzaraya uyanmak güzel gelir fakat hava bozup fırtına çıktığında ve günlerce sallandığınızda niçin bu işi yaptığınızı sorgular, sonrasında fırtına geçince hepsini unutup devam edersiniz” diye konuştu.
Senelerce uzak yol diye tabir edilen yurt dışına sefer meydana getiren büyük yük gemilerinde yoğun bir tempoyla çalışan Gizem Turan, “Gemilerde ciddi bir emek verme ortamı var. Açık denizde olan yüzer bir vasıtasının her şeyinden iş bölümüyle o vapur üstündeki ekip görevli, bakım tutumundan yük hesabına, liman operasyonlarından liman işlemlerine vs. meydana gelen ve gelebilecek her şeyin çözümünün gene sizde olduğu bir ortam. Haliyle bu disiplin ve ciddiyet gerektiriyor” dedi.
“Şu an vazife aldığım gemiler tamamen değişik. Ben şu an herhangi bir geminin başına gelen acil bir durumda onlara yardım etmekle görevliyim. Oldukça daha ciddi bir sorumluluğu olan, hep bir acil durum ve vaka yönetiminin gerektiği bir noktadayım. Bu operasyonlarda sakinliği korumak en mühim nokta diye düşünüyorum, esasen karşımızda genel anlamda acil durum içinde paniklemiş bir vapur ve mürettebat oluyor. Şanslıyım ki karakter olarak esasen hep soğukkanlıyımdır.”
‘Ben bu işe girdiğimde nadirdi, şimdi artıyor’
Meslek ve vapur ortamı halkında okul zamanında bir düşünce edinse de, ilk gidişlerinin ailesi için büyük bir belirsizlik ve endişeli bulunduğunu dile getiren Gizem Turan, “Vapur kontratları minimum 3-4 ay ile adım atar ve vapur tipine bağlı olarak 6-7 ayları bulur. Kısaca gidip aylarca o gemide yaşar, vapur nereye gidiyorsa oraya gidersiniz. Doğal zor alıştılar. Günde onlarca kere meydana getirilen telefon konuşmaları, İzmir uğrağı olan gemilerimde onlara kısa vapur ziyaretleri derken, gemiyi ve yaşadığım yeri, beraber çalıştığım insanları tanıdıkça rahatladılar” dedi.
Son yıllarda sektörde hanımefendilerin sayısında artış bulunduğunu söyleyen Gizem Turan, “Bizim girdiğimiz yıllarda daha nadirdi rakamlar, fakat artık toplumsal medyanın da etkisiyle bilinilirliği arttı ve fazlaca daha çok talep var. Gemidekiler bile yeni yeni kabullenmeye başladılar. Sözgelişi denizcilere hâlâ ‘vapur adamı’ denir, bu yavaş yavaş tıpkı iş insanı benzer biçimde değiştirmeye çalıştığımız bir tabir, ‘vapur insanı’ olarak” ifadelerine yer verdi.
Güvertedeki 3 kaçağı elde etti
“Vapur yüzen bir minik dünya, oradaki 20 kişinin hareketli dünyası. Bizim rutinimizde olan birçok şey dışarıdan bakınca muhtemelen enteresan” diyen Gizem Turan, “Cezayir Alger Limanı’nda operasyon bitimini takip eden kalkış öncesi güvertede fenerle lüzumlu kontrolleri yaparken, 3 kat konteynerin üstüne çıkıp saklanmaya çalışan 3 tane kaçak fark ettik. Avrupa’ya kaçmak isteyenler bir sonraki limanımızın İspanya bulunduğunu öğrenmiş, fark edildiklerini anladıkları an kaçmaya başladılar doğal olarak. Hatta biri aşağı güverteye düşerek yaralandı.
Şansımız hemen hemen hâlâ limanda oluşumuzdu, uğraşlar sonucu bir halde kaçakları yakaladığımız sırada liman yetkilileri ve güvenlik çağırıldı. Onlar da polis ve ambulansı çağırdılar, kaçaklar sorgulanarak hepsinin tespit edildiğinden güvenilir olunduktan sonrasında götürüldü. Seyre çıkmadan durumun farkına varıp onları limanda tahliye edebilmiş olmamız vapur açısından fazlaca büyük bir şanstı. Yoksa sonradan tehlikeli bir duruma yol açabiliyorlar, denizciler bilir” diye konuştu.
Çocukluk hayalinin kaptanlık olmadığını, çocukken aslına bakarsak hep vali olmak istediğini söyleyen Gizem Turan, “Üniversite imtihanı senesinde öğrendiğim ve bana fazlaca cazip gelmiş bir bölümdü. Zaman içinde yaptıkça da tüm zorluklarına karşın sevdim. Sevmiş olarak yaptığım için de başarı göstermiş oldum sanırım. Doğal ki fazlaca sıkıntılı kış hava koşullarında o anın içindeyken ‘Niçin daha kolay bir iş seçmedim ki?’ diye söylendiğim zamanlar oldu muhakkak fakat anlıktı bunlar, asla ciddi anlamda bir pişmanlık hissetmedim” dedi.
‘Mesleğimi duyanlar fazlaca şaşırıyor’
Mesleğini duyanların fazlaca büyük bir şaşkınlık yaşadığını söyleyen Gizem Turan, “Şaşkınlık yaşıyorlar fakat bunların hepsi güzel bir gülümsemeyle beraber oluyor. Hem fazlaca duyulan bir meslek değil, hem bir kadının ağzından duyuyorlar. bir de üstüne çıtı pıtı birinden duyuyorlar. Haliyle fazlaca şaşırıyorlar” yorumunu yapmış oldu.
“Denizcilik yaşamdan fazlaca fedakarlık isteyen bir meslek. Beyaz üniforma büyüsüne kapılıp seçilmemeli. Sonrasında bu meslekte hanım olmak karşı tarafta hep bir ön yargı oluşturuyor. Genel itibarıyla işimiz bir vasıtayı yürütmek olsa da yeri ulaştığında fiziki güç gerektiren ya da bakım tutum benzer biçimde görevlerde de bulunmamız gerektiği için sanki hanım olarak yapamazmışsınız algısı oluyor. Ben bu yüzden kendimi hep öteki meslektaşlarımdan daha fazlaca çalışmak zorunda hissetmişimdir, bir çeşit ispatlamaydı bir ihtimal. Hanım kimliğinizi yitirmek zorunda olmadığınızı bilerek fakat bunu ön plana da çıkarmadan çalışabilmeyi dengelemek gerekiyor. Sadece fazlaca isteyince oluyor, kendilerine güvenip gerisinden korkmasınlar.”
Kaynak: Milliyet
Denizcilik tutkusuyla yaşayan bir yazardır. Denizcilik okulundan mezun olduktan sonra kaptanlık unvanını elde etmiştir. Denizlerin derinliklerine olan tutkusu, onu sadece denizde değil, kelimelerin okyanusunda da yolculuğa çıkarmıştır. Okumayı ve yazmayı bir yaşam tarzı haline getirmiştir.
Denizgündem haber portalında yazarlık yaparak denizcilikle ilgili gelişmeleri ve deniz hayatının derinliklerindeki hikayeleri okuyucularıyla paylaşmaktadır. Kalemiyle denizdeki yaşamı ve denizciliğin inceliklerini aktarmaktadır.
