Kazakistan’ın Hazar Denizi kıyısında yer edinen liman şehri Aktau, Trans Hazar Koridoru güzergahındaki konumuyla dikkati çekiyor.
Türkçede “beyaz dağ” anlamına gelen Aktau, Kazakistan’ın güneybatısındaki Mangistau Yarımadası’nda bulunuyor. Mangistau eyaletinin yönetimsel merkezi olan Aktau, Hazar Denizi kıyısındaki konumu itibarıyla Azerbaycan, Rusya, Türkmenistan ve İran ile ortak deniz sınırını paylaşıyor.
Kazakistan’ın tek deniz kapısı olarak malum Aktau, 2018’de Hazar Denizi’nin hukuki statüsüne kavuştuğu 5. Hazar Ülkeleri Devlet Başkanlarının zamanı zirvesine ev sahipliği yaparak adını tüm dünyaya duyurmuştu.
MANGİSTAU’DA ÜLKE PETROLÜNÜN YÜZDE 25’İ ÜRETİLİYOR
Aktau şehrinin bulunmuş olduğu Mangistau Yarımadası açık hava müzesini çağrıştırıyor. Halk içinde “deniz dibi” olarak da adlandırılan bölgede 5 ila 10 milyon yıl ilkin Tethys Okyanusu’nun bulunmuş olduğu belirtiliyor. Organik afetler sonucu okyanus suyunun çekilmesiyle oluşan toprak birikintisinden şimdilerde Üstyurt platosunun oluştuğu ifade ediliyor. Bölgede hala milyonlarca yıl öncesine ilişik köpekbalığı kalıntıları ve dişlerine rastlanıyor.
Kurak, çöl iklime haiz Mangistau bölgesinde yollarda oldukca sayıda deve sürüsü görmek mümkün. Kazakistan’ın inanç turizminin de merkezi olan Mangistau’da, Beket Ata, Şopan Ata şeklinde yeraltı camileri bulunuyor. Söz mevzusu mukaddes mekanları ziyaret etmek için her yaz ülkenin dört bir yanından ziyaretçiler bölgeye akın ediyor.
Bunun yanı sıra ülke petrolünün yüzde 25’inin üretildiği Mangistau topraklarında ek olarak organik gaz, bakır, fosforit, kaya kristali, cevher ve uranyum şeklinde kaynakların varlıklı rezervleri de mevcut.
“AKTAU KENTİNİN EN BÜYÜK ÖZELLİĞİ İSE ÇÖLÜN ORTASINDA İNŞA EDİLMESİ”
Ülke bağımsızlığını kazandıktan sonrasında iki kat büyüyen Aktau, kentte ve eyalette toplamda bir milyona yaklaşan nüfusuyla bir tek ülkenin değil Hazar bölgesinin de hızla gelişen şehirleri içinde içeriyor.
Kentin kuruluşunu ve tarihini bölgenin önde gelen sakinlerinden yerbilimci Amanjol Kartbay, söyledi. Kartbay, geçen yüzyılın ortalarında bölgede uranyum yataklarının keşfedilmesiyle Aktau kentinin temelinin atıldığını söylemiş oldu.
İlk başta Aktau’nun bir şehir olarak değil uranyum yataklarında çalışan yerbilimci ve işçilerin oturmuş olduğu bölge olarak inşa edilmeye başladığını aktaran Kartbay, “İlk okula gittiğimde burası Aktau değil jeologlar yerleşkesi olarak geçiyordu.” dedi.
Kartbay, Aktau’nun bir şehir olarak sadece 1963’te inşa edilmeye başladığını belirterek, “Aktau kentinin en büyük özelliği ise çölün ortasında inşa edilmesiydi. Burada su deposu yok. İçme suyu olarak Hazar Denizi’nin suyunu kullanıyoruz. Bunun için çevreyi günlük hayata uyumlu hale getiren şehrimiz bu alanda dünya ödülüne de layık görüldü.” diye konuştu.
“TÜRK YATIRIMCILARI, AKTAU’NUN TURİZM SEKTÖRÜNE BEKLİYORUZ”
Halkının büyük kısmının petrol ve organik gaz sektöründe çalmış olduğu bölgede son dönemde ulaştırma ve gezim sektörlerinde de mühim imkanlar sunuluyor.
Aktau Vali Yardımcısı Abilkayır Baypakov, şu anda Hazar Denizi kıyısındaki Aktau şehrini gezim bölgesine dönüştürmek için çalıştıklarını açıkladı.
Baypakov, Aktau’yu Orta Asya’nın rağbet gören gezim rotası haline getirmeyi hedeflediklerinin altını çizerek, “Bölgemiz ne kadar hammadde kaynaklarına haiz olsa da geleceğimizi gezim sektörüyle ilişkilendiriyoruz. Bunun için her türlü imkanımız var. Halihazırda Hazar Denizi kıyısında 5 yıldızlı otel inşaatları sürüyor.” diye konuştu.
Aktau’da Özgür Ekonomik Bölge’nin etkinlik gösterdiğine dikkati çeken Baypakov, “Söz mevzusu bölgede, yabancı yatırımcılar için vergi muafiyeti başta olmak suretiyle mühim fırsatlar sunulmuş durumda. Kentimizin gezim sektörüne Türk yatırımcılardan yoğun ilgi var. Onları bekliyor ve sıkı bir iş birliğine hazır olduğumuzu belirtmek isterim.” ifadesini kullandı.
“KURIK LİMANI’NDAN GEÇEN TOPLAM TIR KAPASİTESİNİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞUNU TÜRK TIRLARI OLUŞTURUYOR”
Zamanında zamanı İpek Yolu’nun şimal güzergahının geçmiş olduğu Aktau kenti, bugünlerde Avrupa, Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan ve Çin arasındaki stratejik ulaşım rotası haline gelen Trans Hazar Koridoru güzergahındaki konumuyla dikkati çekiyor.
Hazar Denizi’nin doğu kıyısında ve Aktau şehrinden 90 kilometre uzaklıkta yer edinen Kurık Limanı, yıl boyu söz mevzusu güzergahlarla vasıta, demir yolu ve gemilerle taşınan yükleri kabul ediyor ve geçişini sağlıyor. Bu yıl açılışının 5. yılını dolduran Kurık Limanı, ülke bağımsızlığını kazandıktan sonrasında inşa edilen ilk liman olma özelliği taşıyor.
Kurık Limanı Genel Müdürü Serik Ahmetov, limanın senelik kapasitesinin milyon ton civarında bulunduğunu aktararak, bu yıl bölgedeki jeopolitik durum sebebiyle vasıta ve yük geçişinde mühim artış beklediklerini söylemiş oldu.
Ahmetov “Kurık Limanı, Kazakistan’dan Hazar Denizi üstünden Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Doğu Avrupa’ya uzanan orta koridorda içeriyor. Son jeopolitik vakalarla bağlantılı olarak bu koridorun önemi daha da arttı. Yalnız son bir ayda hacimde üç kat artış kaydettik.” dedi.
Kazakistan’ın Hazar Denizi kıyısındaki tır geçişlerini sağlayabilen tek limanın Kurık olduğuna işaret eden Ahmetov, “Bilhassa (Kovid-19) salgın döneminde kara sınırlarının kapatılmasıyla tır şoförleri için mühim güzergah haline geldik. Kurık Limanı’ndan geçen toplam tır kapasitesinin büyük çoğunluğunu Türk tırları oluşturuyor. Şu anda Türkiye, Orta Asya’ya giren ortalama 50 bin tırdan bahsediyor.” şeklinde konuştu.
Bunun yanı sıra Kurık Limanı’ndan Azerbaycan’ın Bakü şehrine yolcu seferleri düzenlendiğini dile getiren Ahmetov, “Bugüne dek söz mevzusu seferleri işçiler ve tır şoförleri kullanıyordu. Son zamanda gezinsel amaçla kullanılması için yoğun ilgi görüyoruz. Limanın yolcu istasyonunun inşaatını tamamladıktan sonrasında Hazar Denizi üstünden seyahat icra eden gezgin sayısının artmasını bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
DENİZ HABER AJANSI
Barış Çelik, dinamik bir haber editörü olarak tanınan genç ve yetenekli bir isimdir. Liman haberleri alanında uzmanlaşmış olan Çelik, sektördeki güçlü bilgi birikimi ve enerjisiyle dikkat çekmektedir.
28 yaşında olan Barış Çelik, gazetecilik kariyerine hızlı bir giriş yaparak, özellikle liman haberleri kategorisindeki özel ilgisiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Liman sektörünün dinamik yapısını anlama ve analiz etme konusundaki yeteneği, onu sektördeki önemli bir figür haline getirmiştir.
