Kılavuz Kapt. Oğuz Kök’ün çarmıhtan düşerek yaşamını kaybetmesi üstüne bir izahat yayınladı.

İstanbul Boğazı Cenup girişinde Cook Adaları bandıralı 176 metrelik NEW SIHAM gemisine çıkarken düşerek yaşamını kaybeden Kılavuz Kapt. Oğuz Kök’ün vefatının peşinden bir takım dikkatsizlik gündeme geldi.

Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği de (TKKD) Yönetim Kurulu Başkanı Kapt. Muhammer Arslantürk ve Genel Yazman Kapt. Necdet Hamza imzasıyla bir izahat yaparak getirilmesi ihtiyaç duyulan kuralları ve önlemleri sıraladı.

Izahat şu şekilde :

04.02.2024 Pazar günü, İstanbul Boğazı’na güneyden giriş yapmak için yaklaşan “ M/V New Siham” adlı gemiye, kılavuzluk hizmeti vermek suretiyle çarmıhtan çıkarken denize düştüğünü ve bir süre sonrasında hizmet veren pilot motoru tarafınca denizden alınıp acilen hastaneye sevk edildiğini, maalesef tüm müdahalelere karşın kurtarılamadığını büyük bir üzüntüyle öğrendiğimiz meslek şehidimiz Kılavuz Kaptan Oğuz Kök ile ilgili kazaya ilişkin basın açıklamamızdır:

Ilk olarak meslek şehidimize Tanrı’tan rahmet, kederli ailesine, sevenlerine, meslektaşlarımıza ve denizcilik camiamıza başsağlığı diliyoruz. Oldukça kıymetli kılavuz kaptan meslektaşımız Oğuz Kök’ün görevi başlangıcında meslek şehidi olması, duyduğumuz büyük üzüntünün yanında, yeniden benzeri iş kazalarının, can kayıpları ve yaralanmaların yaşanmaması, daha emniyetli emek verme koşullarının sağlanması için denizcilik sektörümüzün tüm unsurlarına ve İdaremize sorumluluklar yüklüyor.

Söz mevzusu kaza yasal soruşturma sürecinde değerlendirildiği için, direkt vakayla ilgili yalnızca duyumlara dayalı bir değerlendirme yapmak yerine, soruşturmanın selameti ve hakkıyla tamamlanması için tüm ilgililerin azami destek ve gayreti göstereceğine inanıyoruz ve yakından takip edeni olacağız.

Gemilere ve gemilerden insan transferine ilişkin, gerek donanım gerekse mevzuat ve standartlar olmak suretiyle her türlü tedbir yeniden gözden geçirilmeli ve değerlendirilmelidir. Mevcut durum tespit edilmeli, başka iş kazaları olmaması için ivedilikle eksiklikler var ise giderilmeli, kusurlar var ise düzeltilmeli ve geliştirilmelidir. Kılavuzluk mesleğinin güvenlik, hizmet kalitesi ve verimliliğinin sağlanması için ele alınması ihtiyaç duyulan başlıca mevzuları İdaremizin dikkatine sunarız:

Türk Boğazları ve Limanlar Özelinde Hava ve Deniz Koşullarına İlişkin Sınır Değerlerinin ilgili Mevzuatta Yer Alması :

Kılavuz kaptanlar yaz kış, gece gündüz, bayram, dinlence, iş günü ayırt etmeden devamlı verilen bir kamu hizmetinin sağlayıcılarıdır. Bu süreklilik her insanın de kabul edebileceği ve birçok gelişmiş ülkenin limanlarında uygulanmış olduğu şeklinde hizmetin emniyetli olarak sürdürülemeyeceği koşulları kapsamamalıdır. Türk Boğazları ve limanlarımızda hava ve deniz durumunun sınır değerleri haricinde hizmet verilmesinin manevra ve seyir emniyetini riske sokmasının yanı sıra, hizmeti veren kılavuz kaptanların fena hava ve deniz koşullarında gerçekleştirilmeye çalışılan kılavuz kaptan transferi sürecinde yaralanmalarına hatta ölümlerine niçin olabilir. Bu yüzden Türk Boğazları, limanlar, rıhtımlar, vapur tipi, verilecek hizmet türü şeklinde ölçütler göz önüne alınarak, sınır değerlerin belirlenip, gerektiğinde tereddüte düşmeden Kılavuzluk Hizmetinin askıya alınmasının Limanlar Yönetmeliğinde açıkça yer alması uygun olacaktır.

Pilot Motoru Standartları :

Kılavuz kaptan transferinin mühim bir kısmı pilot motoru, helikopter ve benzeri deniz ve hava araçlarıyla kılavuz kaptanın ulaşımına ilişkindir. Yaygın olarak kullanılan pilot motorlarının maalesef yasal gereklilikleri ve ulusal standartları hemen hemen tam olarak belirlenmemiştir. Pilot motorlarının asgari teknik donanım ve donatım kuralları bir mevzuat metniyle tanımlanmalıdır. Bu kurallar pilot motorunda hizmet esnasında teknede bulunacak personel sayısını, deneyimini ve vasıflarını da kapsamalıdır. Bu standartlar denize düşen bir insanoğlunun, gecikmeksizin ve zarar görmeden denizden çıkarılması için ihtiyaç duyulan teknik donatım (vinç donanımı, “jason’s cradle” şeklinde denizden insan kurtarma teçhizat, donanım ve donatımı) ve transferde kullanılan bot mensubunun eğitim ve talim gereklerini belirlemeli ve sağlamalıdır. Pilot motoru inşasında son yıllarda dünyadaki gelişimi de takip ederek; örnek model, proje, şartname ve benzer rehber olabilecek emekler kullanılarak yeni pilot motorları inşa edilmeli, mevcut eski pilot motorları da bunlara uygun hale getirilmelidir. Transferin emniyetle gerçekleşmesi için pilot motorlarının baş omuzluklarında çelik merdiven ve platform donatılarak, pilot çarmıhının deniz seviyesinden yeterince yüksekte ve pilot motorundan tümüyle neta donatılması sağlanmalıdır.

Kılavuz Kaptan Aktarma Donanımı ve Pilot Motorlarının Denetlenmesi :

Kılavuz kaptanın istirahat etmiş olduğu yer olan kılavuzluk istasyonundan, hizmet vereceği gemiye yada tersi istikamette gemiden istasyona intikalinin tüm aşamalarının güvenlik yönünden denetlenmesi gerekir. İstasyonun, pilot motorunun ve geminin, kılavuz kaptan transferine ilişkin her yönüyle emniyetli olduğundan, aradaki geçişleri sağlayacak her türlü donanımın ve düzenlemenin usulünce temin edildiğinden güvenli olunmalıdır. Liman Devleti Kontrollerinde, Kılavuz Kaptan Transferine ilişkin donanım ve düzenlemelerin kontrolünün de ne olursa olsun yapılması gerekir. Gemide bulunan pilot çarmıhı, iskele ve öteki donanımların, sağlamlık ve emniyetli donatılmış olduklarının denetlenmesi mühim ve gereklidir. Aynı şekilde gemiye intikalde kullanılan pilot motoru ve her türlü vasıta ve donanımın emniyetli insan transferine uygunluğu da denetlenmelidir.

Meslek Şehitlerimizin Yasal Olarak Şehit Statüsü Kapsamına Alınması :

Görevlerini ifa ederken canlarını feda eden, tinsel olarak şehadetleri herkesçe kabul görüp, şanlı Türk bayrağımıza sararak ebediyete uğurladığımız mavi vatanımızın koruyucuları kılavuz kaptan meslek şehitlerimizin, vatan savunmasında şehit olan askerlerimiz ve polislerimiz şeklinde, yasal ve resmi olarak şehit statüsünde kabul edilmeleri yasa ile sağlanmalıdır.

Yıpranma Hakkımızın İadesi ve Mesleğin “Ağır ve Tehlikeli İş” olarak kabul edilmesi :

Kılavuz kaptanlar da dâhil olmak suretiyle tüm denizci meslektaşlarımızın 2008 yılına kadar faydalandıkları yıpranma hakkının bir an ilkin hak sahiplerine iadesi gerekir. İş kazalarındaki yaralanma ve ölümler genel olarak denizcilik mesleğinin zorluğu ve yıpratıcılığını fazlasıyla ispatlamaktadır. Kılavuz kaptanlar, kazaların en yoğun yaşandığı limanlarda, dar, sığ ve kısıtlı sularda, değişik gemilerde, yoğun ve ağır bir iş temposuyla çalışırlar. Hizmet verecekleri gemilere katılıp ayrılmalarını, hareket halindeki bir deniz aracından, hareket halindeki öteki bir deniz aracına, tutundukları çarmıh adında olan bir ip merdivenle gerçekleştirmeleri, hizmet süresince gemide oluşabilecek her türlü riske devamlı kendileri de fiilen hizmet verilen gemide bulunarak maruz kalmaları, mesleğin rutin ve malum zorluklarının yalnızca birkaçıdır. Tedarik zincirinin devamlılığını elde eden denizciler cenk, salgın hastalıklar şeklinde beklenmeyen zorluklarda da çalışmaya devam ederler. Denizciler emek verme koşulları ve özlük hakları mevzusunda hak ettikleri hukuki güvencelerden yoksun bırakılmamalıdırlar. Bunun için 5510 sayılı Kanunun 40. Maddesi kapsamına alınarak, fiili hizmet süresi zammından faydalanmalarına imkân sağlanmalıdır.

Ek olarak mesleğimiz 16.06.2004 tarih ve 25494 sayılı Resmî Gazetede gösterilen Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmelidir.

Kamuoyuna saygılarımızla bildiririz.